Balkan Yarımadası’nın tarihi zenginlikleri ve doğal güzellikleriyle bezeli gizli bir mücevheri olan Bosna-Hersek, seyahatseverler için büyüleyici bir destinasyon sunmaktadır. Boşnakça, Sırpça, Hırvatça gibi dillerin konuşulduğu bu ülke, zengin kültürel mirasıyla dikkat çeker. İslam, Hristiyan ve diğer dinlerin izlerini taşıyan Bosna-Hersek, farklı etnik grupların bir arada yaşadığı bir mozaik gibi görünür. Bu rehber, Bosna-Hersek’in başkenti Saraybosna‘dan Mostar’a, tarihi mekanlardan festivallere kadar keşfedilecek birçok önemli noktayı sizin için sunacak. Ayrıca, yerel lezzetlerden alışveriş önerilerine ve güvenlik konularına kadar seyahatinizi daha keyifli hale getirecek ipuçlarını içermektedir. Bosna-Hersek’i keşfe çıkmadan önce bu rehberi inceleyerek seyahatinizi en iyi şekilde planlayabilirsiniz.
Ülke Künyesi;
- Ülke: Bosna-Hersek
- Bilinen İsimleri: Bosna-Hersek Cumhuriyeti
- Vize: Bosna-Hersek Vizesi
- Dil: Boşnakça, Sırpça, Hırvatça
- Nüfus: 3,2 Milyon
- Tel Kodu: +387
- Zaman Dilimi: UTC +1
- Konsolosluk: Saraybosna Büyükelçiliği, Mostar Başkonsolosluğu
- Para Birimi: Bosna-Hersek Markı
- Din: İslam, Hristiyan
Genel Bilgiler / Rehber
Balkan Yarımadası’nın kuzeybatısında bulunan Bosna-Hersek, doğal güzellikleri ve köklü tarihi ile gezginlerin ilgisini çekiyor. Bu ülke, Kelt ve İliryalı toplulukların ilk yerleşim yerlerinden biri olarak bilinirken, uzun bir süre Osmanlı İmparatorluğu’nun hakimiyeti altında kaldı. Yakın tarihinde yaşanan savaşlara rağmen ülke, bütünlüğünü korumaya devam ediyor.
Bosna-Hersek’in nüfusu üç farklı etnik gruptan oluşur. Ülkenin nüfusunun %44’ünü Müslüman Boşnaklar oluştururken, Ortodoks Sırplar %36’lık bir paya sahiptir ve Katolik Hırvatlar %16’lık bir oranda bulunur.
Ülke, Bosna-Hersek Federasyonu, Brcko İlçesi ve Sırp Cumhuriyeti olmak üzere üç ana bölgeye ayrılırken, başkent Saraybosna’dır. Turistik açıdan önemli diğer şehirler arasında Mostar, Banja Luka ve Tuzla bulunur. Ayrıca Neum şehri, Bosna-Hersek’in Adriyatik Denizi’ne açılan 20 kilometrelik sahil şeridini oluşturur.
Ne Zaman Gidilir?
Bosna-Hersek şehirleri, dört mevsim boyunca ziyaret edilebilecek tatil destinasyonları arasında yer alır. Ancak tatil planları yaparken, ülkenin yıl boyunca karasal iklim etkisi altında olduğunu unutmamak önemlidir. Kış aylarında aşırı soğuk ve kar yağışları görülürken, yaz aylarında özellikle temmuz ve ağustos aylarında yüksek sıcaklıklar yaşanır.
Ülkenin kültürel, doğal ve tarihi zenginliklerini rahatça keşfetmek için seyahat tarihlerinizi ilkbahar veya sonbahar aylarına denk getirebilirsiniz. Bu dönemlerde turist kalabalıklarından kaçınarak çevrenizdeki hazineleri keşfetmeye odaklanabilirsiniz. Eğer kış sporlarına ilgi duyuyorsanız, ocak ve mart ayları arasında Bjelasnica, Igman veya Jahorina gibi kayak merkezlerini ziyaret etmeyi düşünebilirsiniz. Ancak bu dönemde konaklama fiyatlarının artabileceğini göz önünde bulundurarak erken rezervasyon yapmayı düşünmelisiniz.
Nasıl Gidilir?
Bosna-Hersek’e seyahat etmek için İstanbul’dan direkt uçuşları tercih edebilirsiniz. Diğer şehirlerden ise aktarmalı uçuşlarla Bosna-Hersek’e ulaşabilirsiniz. Haftanın her günü Saraybosna Uluslararası Havalimanı’na yapılan doğrudan uçuşlar yaklaşık 55 dakikada tamamlanır. Seyahatinizin süresi elverişliyse, ülkeye kara yolundan da ulaşabilirsiniz.
Ne Yenir, İçilir?
Bosna-Hersek mutfağı, zengin ve lezzetli bir yelpazeye sahiptir. Burada denemeniz gereken bazı geleneksel lezzetler şunlardır:
- Cevapi: Bu, Bosna-Hersek’in ünlü döneri olarak kabul edilir. Genellikle somun ekmek içinde sunulan ince kıyma köfteleri ve soğanla servis edilir.
- Boşnak Böreği: İnce yufka tabakalarıyla yapılan ve çoğunlukla peynir veya etle doldurulan lezzetli bir börek çeşididir.
- Pita: Bu, çeşitli iç malzemelerle doldurulmuş ince yufka tabakalarından oluşan bir tür börektir.
- Begova Çorbası: Bu çorba, tavuk, krema ve un gibi malzemelerle hazırlanan lezzetli bir geleneksel yemektir.
| Şehir | Yemek Adı | Açıklama |
|---|---|---|
| Banja Luka | Cevapi | Küçük köftelerden oluşur, lezzetli ve ucuzdur. |
| Banja Luka | Boşnak Böreği | Kıymalı, peynirli veya ıspanaklı olarak servis edilir. |
| Banja Luka | Pita | İçine bal kabağı, peynir veya patates eklenir. |
| Banja Luka | Begova Çorbası | Tavuk eti, havuç ve limon içerir. |
| Banja Luka | Duvec | Geleneksel sebze yemeği. |
| Banja Luka | Bosanski Lonac | Patates, havuç ve et içerir. |
| Banja Luka | Filovana Paprika | Biber dolması, genellikle yoğurtla servis edilir. |
| Banja Luka | Bamja | Bamya yemeği. |
| Banja Luka | Dolma Sahan | Yaprak sarma, biber ve soğan dolması bir arada. |
| Banja Luka | Breskvica | Şeftali şeklinde kurabiye. |
| Mostar | Börek | Patatesli, peynirli veya diğer çeşitleri bulunur. |
| Mostar | Batica Piletina | Baget tavuk ve patatesle yapılan fırın yemeği. |
| Mostar | Kava (Kahve) | Köpüksüz Boşnak kahvesi. |
| Mostar | Baklava | El yapımı baklava veya kurabiyeler. |
| Mostar | Kuzu Çevirme | Yol kenarlarında satılan kuzu çevirme. |
| Saraybosna | Begova Çorbası | Ünlü Boşnak çorbası. |
| Saraybosna | Köfte | Geleneksel Balkan köftesi. |
| Saraybosna | Börek | Boşnak böreği. |
| Saraybosna | Sarajevski Sahan | Domates, kabak, soğan ve biber dolmaları. |
| Saraybosna | Şopska Salatası | Domates, biber, salatalık, soğan ve peynir. |
| Saraybosna | Trileçe tatlısı | Üç çeşit süt ile yapılan tatlı. |
| Saraybosna | Sarajevsko birası | Bosna Hersek’e özgü bir bira türü. |
| Saraybosna | Kaymacina | Bosna mutfağına özel krem karamel tatlısı. |
Gezilecek Yerler
Bosna-Hersek, tarihi ve doğal güzellikleriyle ünlü birçok cazibe merkezine ev sahipliği yapar. Gezilecek yerlerden bazıları:
- Banja Luka Kalesi: Tarihi bir kaledir ve şehrin sembolü olarak kabul edilir.
- Ferhad Paşa Camii: 16. yüzyıla dayanan bu camii, tarihi ve mimarisiyle dikkat çeker.
- Gospodska Caddesi: Banja Luka’nın ana caddesi olan bu yer, alışveriş ve restoranlar için harika bir seçenektir.
- Kurtarıcı İsa Kilisesi: Saraybosna’da bulunan bu kilise, muhteşem mimarisiyle göz kamaştırır.
| Şehir | Yer Adı | Açıklama |
|---|---|---|
| Banja Luka | Banja Luka Kalesi | Roma dönemine ait tarihi kale. |
| Banja Luka | Ferhad Paşa Camii | Sokollu Ferhad Paşa tarafından inşa edilen cami. |
| Banja Luka | Gospodska Caddesi | Alışveriş ve kafe keyfi için ideal cadde. |
| Banja Luka | Kurtarıcı İsa Kilisesi | Şehir merkezinde yüksek kuleli tarihi kilise. |
| Banja Luka | Boska Alışveriş Merkezi | Banja Luka’nın en büyük alışveriş merkezi. |
| Banja Luka | Banski Dvor Kültür Merkezi | Kültür ve sanat etkinliklerinin merkezi. |
| Banja Luka | Peter Kocic Parkı | Şehir merkezinde yeşil park ve dinlenme alanı. |
| Mostar | Mostar Köprüsü | Neretva Nehri üzerindeki tarihi tek gözlü köprü. |
| Mostar | Eski Köprü Müzesi | Yıkılan Mostar Köprüsü’ne ait parçaların sergilendiği müze. |
| Mostar | Karagöz Bey Camii | Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş tarihi cami. |
| Mostar | Müslüm Bey Konağı | Osmanlı döneminden kalmış tarihi konak. |
| Mostar | Saat Kulesi | Osmanlı döneminden kalma tarihi kule. |
| Mostar | Bakırcılar Çarşısı | Geleneksel el yapımı bakır ürünlerinin satıldığı çarşı. |
| Mostar | Katolik Katedrali | Mostar’daki Katolik Katedrali. |
| Mostar | Partizan Abidesi | Bosna Savaşı anılarına saygı anıtı. |
| Mostar | Poçitel Köyü | Osmanlı’nın batıdaki uç noktasındaki tarihi köy. |
| Saraybosna | Başçarşı | Saraybosna’nın simgesi olan tarihi çarşı. |
| Saraybosna | Ferdadiye Caddesi | Saraybosna’nın işlek alışveriş caddesi. |
| Saraybosna | Latin Köprüsü | 1. Dünya Savaşı’nın başladığı köprü. |
| Saraybosna | Kurtuluş Meydanı | Şehir merkezindeki canlı meydan ve satranç tahtası. |
| Saraybosna | Hünkar Camii | Osmanlı döneminden kalma tarihi cami. |
| Saraybosna | Savaşta Öldürülen Çocuklar Anıtı | Bosna Savaşı’nın izlerini hatırlatan anıt. |
| Saraybosna | Belediye Binası | Avusturya-Macaristan döneminden kalma ünlü bina. |
Yapılacaklar Listesi
Bosna-Hersek’te yapabileceğiniz bazı etkinlikler ve görülecek yerler:
- İki önemli katedrali ziyaret edin.
- Tarihi Mostar Köprüsü’nü görün.
- Başçarşı’da alışveriş yapın.
- Geleneksel camileri ziyaret edin.
| Şehir | Aktivite / Yer | Açıklama |
|---|---|---|
| Banja Luka | İki önemli katedrali gezin | Saint Bonaventura ve Christ the Saviour Katedralleri. |
| Banja Luka | Banski Dvor’da bulunun | Şehrin kültür merkezi olan tarihi Banski Dvor. |
| Banja Luka | Ferhat Paşa Camii’ni görün | 16. yüzyılda inşa edilen Osmanlı dönemine ait cami. |
| Banja Luka | Godspodska Caddesi’nde keyiflenin | Alışveriş, restoranlar, kafeler ve barlarla ünlü cadde. |
| Banja Luka | Turdava Kalesi’ne çıkın | Romen tarihine dayanan tarihi kale. |
| Banja Luka | Krupa Şelaleleri’nde doğayla iç içe olun | Doğal güzelliklere sahip Krupa Şelaleleri. |
| Mostar | Tarihi Mostar Köprüsü’nü görün | Osmanlı dönemine ait efsanevi köprü. |
| Mostar | Müslüm Bey Konağı’nda zamanda yolculuğa çıkın | Geleneksel Osmanlı konağı. |
| Mostar | Karagöz Bey Camii’ni ziyaret edin | Mimar Sinan’ın eseri olan tarihi cami. |
| Mostar | Biscevica Evi’nde eski tip evlere tanıklık edin | Geleneksel Osmanlı evi müzesi. |
| Mostar | Eski Köprü Müzesi’ni dolaşın | Mostar Köprüsü’nün tarihi ve yeniden inşası hakkında müze. |
| Mostar | Koski Mehmet Paşa Camii’ni görün | Osmanlı dönemine ait tarihi cami. |
| Mostar | Tara Kulesi’ni görün | Askeri amaçlarla kullanılan tarihi kule. |
| Mostar | Katolik Katedrali’ni ziyaret edin | Yakın tarihli Katolik Katedrali. |
| Mostar | Eski Saat Kulesi’ni inceleyin | Mostar sokaklarında bulunan tarihi saat kulesi. |
| Mostar | Bakırcılar Çarşısı’ndan hediyelik eşyalar alın | Geleneksel bakır ürünleri satılan çarşı. |
| Saraybosna | Başçarşı’da alışveriş yapın | Saraybosna’nın tarihi çarşısı ve alışveriş bölgesi. |
| Saraybosna | Gazi Hüsrev Bey Cami’yi ziyaret edin | Tarihi ve güzel cami. |
| Saraybosna | Yaşam Tüneli’nin gizemini keşfedin | Balkan Savaşları’na ait Yaşam Tüneli. |
| Saraybosna | Sarı Kale’ye giderek mükemmel günbatımı izleyin | Saraybosna manzarasının keyfini çıkarın. |
| Saraybosna | Vijecnica Kütüphanesi’nde vakit geçirin | Tarihi kütüphane binası. |
| Saraybosna | Keskin Nişancı Caddesi’nde yürüyüş yapın | Savaş sırasında önemli bir bölge olan cadde. |
| Saraybosna | İnat Evi’nin hikayesini dinleyin | İnat Evi’nin ilginç hikayesi. |
| Saraybosna | Enfes Boşnak kahvesini deneyin | Boşnak kahvesinin tadını çıkarın. |
Gece Hayatı
Bosna-Hersek’te renkli bir gece hayatı sizi bekliyor. Saraybosna, gece hayatı açısından diğer şehirlerden bir adım önde. Genç nüfus, özellikle hafta sonları, Başçarşı’nın hemen üstündeki Barlar Sokağı’ndaki mekanları doldurur. Diğer turistik şehirlerde de kaliteli eğlence mekanları bulabilirsiniz.
Daha sakin bir akşam geçirmeyi tercih ederseniz, kültürel etkinliklerin düzenlendiği mekanları tercih edebilirsiniz. Saraybosna’daki Ulusal Tiyatro ve Bosna Kültür Merkezi, sanatsal etkinliklere ev sahipliği yapar.
Alışveriş / Ne Alınır?
Bosna-Hersek’teki çarşılar, otantik ürünlere sahip olmak isteyen gezginleri kendine çeker. Başçarşı, Türk kökenli işletmecilerin yoğun olduğu bir çarşıdır ve burada Bosna kahvesi, kanaviçe işlemeler, bakır ürünler ve tahta kaşıklar gibi ürünleri bulabilirsiniz. Ayrıca ülke mutfağının lezzetlerini tadabileceğiniz restoranlar da burada bulunur. Mostar’daki Eski Pazar da benzer ürünleri bulabileceğiniz bir diğer alışveriş bölgesidir.
Ülkedeki popüler markalara ait mağazalar genellikle alışveriş merkezlerinde bulunur. Yerel lezzetleri keşfetmek isteyenler için Telali Pazarı harika bir seçenektir. Ciglane Pazarı, ikinci el ve antika eşyaların bulunduğu farklı bir alışveriş deneyimi sunar.
Ülkede 100 markın üzerinde alışveriş yaparsanız, vergi iadesi hakkından yararlanabilirsiniz. Bunun için alışveriş yaptığınız yerden bir form talep etmeniz ve bu formu havalimanının gümrük bölümüne teslim etmeniz gerekecektir.
Festivaller ve Fuarlar
Bosna-Hersek, çok kültürlü yapısı nedeniyle çeşitli festivallere ev sahipliği yapar. Bazı önemli festivaller şunlardır:
- Çocuk Festivali (Nisan): Güneydoğu Avrupa’nın en büyük çocuk festivali olarak kabul edilir.
- Saraybosna Film Festivali (Ağustos): Film gösterimleri, etkinlikler ve konserlerle dolu bir etkinlik.
- Kozara Etno Festivali (Ağustos): Geleneksel Bosna-Hersek kültürünü keşfetmek isteyenler için harika bir fırsat.
- Banja Luka Yaz Oyunları (Ağustos): Konserlerden tiyatro performanslarına kadar birçok etkinlik sunan büyük bir etkinlik.
- MESS Uluslararası Tiyatro Festivali (Kasım): Sahne sanatlarına ilgi duyanlar için mükemmel bir etkinlik.
Tatiller / Önemli Günler
Bosna-Hersek’te kutlanan bazı önemli tatiller ve günler:
- Yılbaşı (1 Ocak)
- Bağımsızlık Günü (1 Mart)
- Paskalya
- İşçi Bayramı (1 Mayıs)
- Ramazan Bayramı
- Kurban Bayramı
- Barış Anlaşması Günü (21 Kasım)
- Milli Devlet Günü (25 Kasım)
- Noel (25 Aralık)
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Saraybosna’da birçok Türk bankası bulunur, bu nedenle bankacılık işlemlerinizi sorunsuzca gerçekleştirebilirsiniz.
- Tarihi tramvay, Saraybosna’da ilginç bir ulaşım deneyimi sunar. İlk tramvay seferinin burada gerçekleştiği söylenir.
- Ülke genelinde sigara içmekte herhangi bir kısıtlama bulunmamakla birlikte, kapalı alanlarda bile içilen sigaralara sıkça rastlayabilirsiniz.
- Kırsal bölgelerde dikkatli olun; savaş döneminden kalma mayınlar hala gömülü olabilir.
- Yerel halkla konuşurken savaşı gündeme getirmemeye özen gösterin.
- Ülkede musluk suyu içilebilir, ancak şişe suyu da her yerde bulunur.
- Kış mevsiminde Bosna-Hersek’te hava kirliliği ciddi bir sorun olabilir.
- Başçarşı’da sık sık Türkçe konuşan insanlara rastlayabilirsiniz, ancak Sırplar ve Hırvatlarla İngilizce iletişim kurabilirsiniz.
Ulaşım
Saraybosna Uluslararası Havalimanı, Bosna-Hersek’e havayoluyla ulaşmanın ana yolu olabilir. Havalimanından şehir merkezine otobüslerle veya taksiyle ulaşabilirsiniz.
Kültür
Bosna-Hersek, çok çeşitli etnik gruplardan oluşan bir nüfusa sahip olduğu için kültürel olarak zengindir. Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi büyük medeniyetlerin etkisi altında kaldığı için karmaşık bir kültürel yapısı vardır. Müslüman halk arasında Türkiye’deki geleneklerle benzerlikler bulunur, örneğin Bosna-Hersek kahvesi Türk kahvesi gibi servis edilir. Misafirperverlik önemlidir ve hediyelerle ziyaretler sık görülür.
Ekonomi
Bosna-Hersek ekonomisi, savaş öncesi dönemde metal işleme, makine üretimi, tekstil ve deri sektörlerine dayanıyordu. Ancak iç piyasadaki rekabet eksikliği nedeniyle ekonomi istenen düzeye ulaşamadı. İşsizlik oranı yüksektir. Gıda işleme ve metal dışı ürünlerin üretimi gibi sektörler daha fazla önem kazanmıştır. Bosna-Hersek, Avrupa Birliği’ne entegrasyon süreciyle ekonomisini iyileştirmeyi hedeflemektedir.
Vize Nasıl Alınır?
Türkiye ile Bosna-Hersek arasındaki anlaşma gereği, Bosna-Hersek’e vizesiz seyahat edebilirsiniz. Ancak pasaportunuzun geçerlilik süresinin altı aydan kısa olmamasına dikkat etmelisiniz. Üç aydan uzun süreli seyahatler için uzun süreli ikamet vizesi başvurusu yapmanız önerilir. Seyahatiniz sırasında otel rezervasyonları ve dönüş uçak biletleri gibi belgeleri yanınızda bulundurmalısınız. Ayrıca bir teminat miktarını yatırmanız da istenebilir.
Türkiye Temsilcilikleri
Türkiye’nin Bosna-Hersek’teki temsilcilikleri:
- Saraybosna Büyükelçiliği
- Adres: Vilsonovo Setaliste bb. 71000 Saraybosna, Bosna Hersek
- Telefon: +387 33 568 750 / +387 62 984 807
- Faks: +387 33 267 261 / +387 33 568 777
- E-mail: [email protected]
- Mostar Başkonsolosluğu
- Adres: Ulice Mala Tepa 24, 88100 Mostar, Bosna Hersek
- Telefon: +387 36 551 209
- Faks: +387 36 552 583
- E-mail: [email protected]
- Görev Bölgesi: Çapljina, Çitluk, Jablanica, Konjic, Mostar, Neum, Prozor-Rama, Stolac. Grude, Ljubuşki, Posuşje, Şiroki Brijeg, Kupres, Livno, Tomislavgrad, Gornji Vakuf-Uskopje
Diğer Ülke Rehberi yazılarımıza bakabilirsiniz. İlginizi Çekebilir;
